Vitundarvakning um blóðhluta
Nefnd um blóðhlutanotkun á Landspítala hefur starfað frá hausti 2016. Hlutverk nefndarinnar er að stuðla að bættri blóðbankaþjónustu og öruggri og markvissri notkun blóðhluta. Öryggi sjúklinga er alltaf í fyrirrúmi á Landspítala og því er afar mikilvægt að fylgjum ráðlögðu verklagi við sýnatökur, pantanir, blóðinngjafir og skráningu gefinna blóðhluta. Meðal stærstu verkefna nefndarinnar er að bæta vinnulag við pöntun blóðhluta, auka skráningu blóðinngjafa í Interinfo tölvukerfið og að uppfæra klínískar leiðbeiningar um blóðhlutanotkun.
Ferli við að panta og gefa blóðhluta - Ítarefni
Læknir þarf að skrá fyrirmæli um inngjöf blóðhluta skilmerkilega í sjúkraskrá sjúklings. Meðal annars skulu koma fram ábending, hvaða blóðhluta skal gefa, magn og tímasetning inngjafar sbr. Klínískar leiðbeiningar um blóðhlutanotkun (2012).
Fyrirmæli um gjöf blóðhluta skulu gefin af læknum og skráð á viðeigandi fyrirmælablöð á legudeildum en á vöknun og gjörgæsludeildum á sérstök fyrirmælablöð þeirra deilda eða rafrænt eftir því sem við á.
Beiðnir og blóðsýni. Sjúklingur þarf að eiga BAS/BKS próf í gildi til að hægt sé að afgreiða blóðhluta. BAS/BKS er staðfesting á fyrri blóðflokkun og tryggir að blóðhluti sé af réttum blóðflokki. Ef BAS/BKS er ekki í gildi þarf að senda beiðni og blóðsýni til Blóðbankans. Muna auðkenningu sjúklings og að persónuvotta beiðni!
Ef sjúklingur er ekki til blóðflokkaður þarf fyrst að senda sýni og beiðni um blóðflokkun. Það er mikilvægt öryggisatriði að fyrsta blóðflokkun og sýni fyrir BAS/BKS próf séu tekin á mismunandi tíma þannig að staðfestingarflokkun sé örugg.
Upplýsingar um blóðflokk og BAS/BKS próf má nálgast í Interinfo kerfinu, sem er aðgengilegt bæði úr Heilsugátt og Sögu.
Starfsmenn Blóðbankans taka til blóðhluta og pakka niður í sérstakar blóðflutningstöskur sem síðan eru sendar með skutlu/leigubílum á viðeigandi sjúkrahús þar sem blóðhlutum (rauðkornaeiningum) er komið fyrir í blóðskáp.
Starfsmenn sjúkradeilda sækja blóðhluta í blóðskáp fyrir inngjöf. Mikilvægt er að blóðhlutar séu geymdir við rétt hitastig. Hefja skal inngjöf á rauðkornum og plasma innan við 30 mínútum frá því að einingar voru teknar úr kæli. Blóðflögueiningar eru ALDREI geymdar í kæli og skal gefa um leið og þær berast á sjúkradeild.
Mikilvægt að gera eftirfarandi öryggis“tékk“ fyrir blóðhlutainngjöf með samlestri:
- Auðkenni sjúklings: Spyrja um fullt nafn sjúklings og kennitölu – og bera saman við armband sjúklings, fyrirmæli í sjúkraskrá og merkingu á blóðhluta/fylgiseðlum.
- Fyrirmæli um blóðinngjöf: Staðfesta að verið sé að gefa inn rétta tegund af blóðhluta með því að lesa fyrirmæli í sjúkraskrá saman við merkingu á blóðhluta/fylgiseðlum. Athuga sérstaklega sérkröfur svo sem geislun.
- Blóðhluti og fylgiseðlar: Lesa saman á blóðhluta og fylgiseðlum eftirfarandi; blóðhlutanúmer, ABO RhD blóðflokk og fyrningardagsetningu blóðhluta.