Íslensk heilbrigðisyfirvöld vinna að þessu átaki í samstarfi við lyfjafyrirtækið Gilead sem m.a. leggur til lyfið Harvoni í faraldsfræðilegu rannsóknarskyni. Samhliða meðferðarátakinu fara fram rannsóknir á árangri átaksins til lengri og skemmri tíma, m.a. sjúkdómsbyrði og áhrifum átaksins á langtímakostnað við heilbrigðisþjónustu.
Ríkisstjórnin samþykkti á fundi sínum 6. október 2015 að heilbrigðisráðherra gangi frá samkomulagi um þetta samstarfsverkefni heilbrigðisyfirvalda og lyfjafyrirtækisins Gilead.
Fréttatilkynning í heild (PDF)
|
|
|
Lifrarbólga C er alvarlegur og í mörgum tilvikum lífshættulegur sjúkdómur. Talið er að á heimsvísu séu um 180 milljónir manna með sjúkdóminn. Sé sýkingin ekki meðhöndluð getur hún leitt til vaxandi örmyndunar í lifur, skorpulifrar, lifrarkrabbameins og lifrarbilunar. Á Íslandi er áætlað að um 800 til 1000 manns séu smitaðir af lifrarbólgu C en árlega greinast á bilinu 40–70 einstaklingar.
Unnt er að lækna lifrarbólgu C hjá flestum sjúklingum með viðeigandi lyfjagjöf. Hópur lækna á Landspítala hefur haft forystu um innleiðingu átaksverkefnis sem hefur það markmið að útrýma lifrarbólgu C á Íslandi. Hópurinn hefur í umboði heilbrigðisráðherra unnið að undirbúningi samnings við fyrirtækið Gilead Sciences. Samhliða þessari vinnu hefur breiður hópur fagfólks Landspítala ásamt ráðuneytinu, sóttvarnalækni, SÁÁ og fleiri aðilum unnið að fjölþættum undirbúningi átaksins.
Lyfin sem notuð verða í þessu verkefni hafa þegar fengið markaðsleyfi og eru notuð í mörgum löndum, m.a. á Norðurlöndum og í Bretlandi í völdum tilvikum til meðferðar sjúklinga með lifrarbólgu. Lyfin eru í töfluformi og gefin daglega meðan á meðferð stendur, alla jafna í átta til tólf vikur, þótt sumir sjúklingar geti þurft meðferð í allt að 24 vikur.
Stefnt er að því að hefja átakið fyrir lok þessa árs. Sjúklingum verður forgangsraðað til meðferðar af viðkomandi sérfræðilæknum Landspítala. Átakið mun vara í 3 ár og hefur ríkisstjórnin samþykkt að leggja til þess 150 milljónir króna á ári sem varið verður til blóðrannsókna og annarrar þjónustu sem tengist meðferðinni.
Verkefnið fellur að 5. gr. sóttvarnalaga nr. 19/1997 og mun ráðuneytið fela Sóttvarnalækni að hafa yfirumsjón með verkefninu. Landspítali mun leggja til starfsmenn, aðstöðu og nauðsynlegar greiningarrannsóknir. Sótt hefur verið um viðeigandi leyfi til vísindarannsókna.
Kristján Þór Júlíusson heilbrigðisráðherra:
„Hér njótum við góðs af því að vera fámenn eyþjóð, því það er ein af mikilvægum forsendum þess að lýðheilsuátak eins og þetta sé raunhæft og framkvæmanlegt, auk þess að hafa hér heilbrigðiskerfi með trausta innviði og vel menntað heilbrigðisstarfsfólk. Þótt lifrarbólgu verði ekki útrýmt í orðsins fyllstu merkingu er þetta átak sem mun hafa afgerandi áhrif á lýðheilsu Íslendinga til frambúðar“.
Páll Matthíasson, forstjóri Landspítala:
„Að þessu mikilvæga verkefni hefur unnið hópur fagfólks á Landspítala. Samhliða meðferð sjúklinga dagsins í dag sem nú fá úrbót sinna mála, fer af stað mikilvægt rannsóknarverkefni sem gagnast mun til lengri framtíðar. Ég fagna þessu stóra lýðheilsuátaki þar sem vönduð greining, meðferð og eftirlit verður eins og best verður á kosið“.
Haraldur Briem, settur sóttvarnalæknir:
„Lifrarbólga C er alvarlegur sjúkdómur sem hefur verið landlægur hér um árabil. Með átakinu vonumst við til að rjúfa þennan vítahring smits og bægja þannig sjúkdómnum frá til framtíðar“.
UM LIFRARBÓLGU C:
Lifrarbólga C (HCV) barst hingað til lands um miðjan 9. áratug síðustu aldar að því er talið er. Sjúkdómurinn er vaxandi vandamál á Íslandi eins og víða um heim. Smitið er oftast einkennalaust í upphafi en um 80% þeirra sem smitast fá viðvarandi lifrarbólgu sem skerðir lífsgæði og getur leitt til skorpulifrar. Skorpulifur fylgir verulega aukin áhætta á lifrarfrumukrabbameini en því fylgir há dánartíðni. Lifrarbólga C er ein algengasta orsök skorpulifrar á Vesturlöndum og algeng ástæða lifrarígræðslu.